Basisbeginselen van etaleren

Opdrachtomschrijving

Doel:
De leerlingen leren de basisbeginselen van het etaleren: de composities en ruimtelijke figuren die gebruikt worden bij het presenteren van producten in etalages  

Eindproduct: Een presentatie van een zelfgebouwde composities en gefotografeerde composities van echte etalages.

Werkwijze docenten

Opdracht voor de leerling:

1. De leerling gaat een ruimtelijke compositie maken: de leerling bouwt een compositie met kubussen, piramides en andere eenvoudige ruimtelijke figuren.
2. De leerling denkt na over hoe de vormen geplaatst worden: is de compositie symmetrisch, centraal of juist verspreid?
3. Vervolgens maakt de leerling een duidelijke foto van de compositie.
4. De leerling gaat naar de stad en zoekt een etalage waarin een soortgelijke compositie te zien is.
5. Hier maakt hij/zij opnieuw een foto van.
6. De leerling plaatst de twee foto’s (de gemaakte compositie en de etalage) naast elkaar op één dia in een PowerPoint.
7. Vervolgens analyseert hij/zij de compositie op:
   – Soort compositie (horizontaal, diagonaal, verticaal)
   – Brandpunt (waar valt de blik als eerste op?)
   – Symmetrie (is de compositie in evenwicht of niet?)

Materialen en organisatie
Zorg voor voldoende materialen om ruimtelijke figuren te bouwen, zoals:

• Blokjes, bouwstenen, piepschuimvormen, karton of papier om zelf piramides en kubussen te vouwen.
• Eventueel lijm, tape of prikkers om figuren te verbinden.
• Camera’s of telefoons (leerlingen kunnen hun eigen toestel gebruiken, of de schoolcamera’s indien beschikbaar).

Bepaal de werkwijze

• Worden de composities individueel of in kleine groepjes gemaakt?
• Hoeveel tijd krijgen de leerlingen voor elke stap?
• Wordt de stadsexcursie klassikaal georganiseerd of gaan leerlingen zelfstandig op pad?

Inhoudelijke voorbereiding
Geef een korte instructie over composities

• Bespreek wat een compositie is en laat voorbeelden zien van verschillende composities in kunst en fotografie.
• Gebruik termen als:
  • Horizontale compositie (de elementen staan van links naar rechts).
  • Verticale compositie (de elementen staan van boven naar beneden).
  • Diagonale compositie (elementen zijn schuin geplaatst, wat dynamiek geeft).
  • Asymmetrische compositie (de ene kant bevat meer elementen dan de andere, maar blijft in balans).
  • Symmetrische compositie (de linker- en rechterhelft lijken op elkaar).
  • Brandpunt (het punt waar je oog als eerste naartoe wordt getrokken).

Zie bijlage 1 voor de ruimtelijke figuren
Zie bijlage 2 voor een voorbeeld van een diagonale symmetrische compositie

Laat voorbeelden zien van etalages met sterke composities

• Zoek afbeeldingen van winkels met opvallende etalages.
• Bespreek waarom sommige etalages aantrekkelijker zijn dan andere.

 Bespreek de fotografie-opdracht

• Geef tips voor het maken van een duidelijke en goed belichte foto.
• Wijs leerlingen op het belang van perspectief en standpunt (vanuit welke hoek maak je de foto?).

Praktische organisatie voor de stadsexcursie
Regel toestemming indien nodig

• Check of de school akkoord gaat met een excursie buiten het schoolgebouw.
• Bepaal of de leerlingen zelfstandig op pad mogen gaan of in groepjes met begeleiding.
• Geef duidelijke instructies over tijd, veiligheid en verzamelpunten.

Afronding en beoordeling
Zorg ervoor dat leerlingen toegang hebben tot PowerPoint of een alternatief programma zoals Canva of Google Slides.

Bepaal hoe je de presentaties beoordeelt

• Is de compositie duidelijk zichtbaar?
• Is de analyse correct en goed verwoord?
• Is de presentatie verzorgd en overzichtelijk?